Het is u -als trouwe lezer van mijn columns- bekend dat een bestuurder van een BV onder bepaalde omstandigheden aansprakelijk kan worden gesteld voor schulden van de vennootschap.

Als bestuurder wordt aangemerkt degene die in het handelsregister als bestuurder is ingeschreven. U kunt uzelf dus beter direct uitschrijven als u ontslag als formeel bestuurder neemt of krijgt.

Een bestuurder kan jegens (de curator van) van de vennootschap aansprakelijk zijn als hij zijn taak als bestuurder niet behoorlijk heeft vervuld en hem daarvan een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Bijvoorbeeld door zeer risicovol te beleggen of door de administratie niet bij te houden / de jaarstukken niet tijdig te deponeren. Dit noemt men de ‘interne’ aansprakelijkheid.

Er is ook een ‘externe’ aansprakelijkheid. De formeel bestuurder kan ten opzichte van andere partijen aansprakelijk zijn als hem persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt ten aanzien van het ontstaan van de schade. Bijvoorbeeld door een overeenkomst te sluiten terwijl hij weet dat de BV de verplichtingen niet kan nakomen en de leverancier daardoor schade lijdt. Als u indruk wilt maken bij Scrabble: in juridisch jargon is dit de “Beklamel-norm”.

Maar hoe zit het met de aansprakelijkheid van aandeelhouders die geen (formeel) bestuurder zijn? Voor dergelijke aandeelhouders geldt geen wettelijke aansprakelijkheid. Een aandeelhouder kan wettelijk gezien hoogstens de waarde van zijn aandelen kwijtraken als de vennootschap failleert of wordt geliquideerd.

Dat betekent echter niet dat de aandeelhouder altijd buiten schot blijft. Als hij zich gedraagt als feitelijk bestuurder, zonder als formeel bestuurder of procuratiehouder ingeschreven te staan, kan hij in privé aansprakelijk worden gehouden.

De aansprakelijkheid geldt dus niet alleen voor bestuurders, maar voor alle feitelijke beleidsbepalers. Als je de feitelijke leiding over de BV of de bestuurder hebt, kun je dus aansprakelijk zijn voor de schade. Ook als je nergens als bestuurder staat geregistreerd. Als voorbeeld noem ik de situatie dat de BV een verschuldigd bedrag niet kan betalen als gevolg van een aandeelhoudersbesluit tot uitkering van dividend. Als de schuldeiser dat kan bewijzen, kan hij u persoonlijk aansprakelijk houden. U heeft er dan namelijk voor gezorgd dat de BV niet meer kan nakomen en een derde daardoor schade lijdt.

Deze aansprakelijkheid breekt zelfs door rechtspersonen-bestuurders heen: ook als u via een Holding BV aandelen in een Beheer BV houdt die via een Limited aandeelhouder van de Werkmaatschappij BV is. De rechter gaat net zo lang door naar boven tot hij de natuurlijke persoon vindt die aan de touwtjes trekt. Die is dan op dezelfde voet aansprakelijk als de formele bestuurder.

Ik heb in mijn praktijk al meerdere gevallen gezien van grappenmakers die de dans denken te ontspringen door een noodlijdende BV op naam van een vaste bezoeker van de methadonbus te zetten. Die vlieger gaat niet meer op door de leer van het feitelijk bestuurderschap. Wie op de stoel van de formele bestuurder gaat zitten, loopt de kans op zijn blaren.

Dat is voor de actieve aandeelhouder een risico, maar voor u als schuldeiser een kans. Zelfs als uw debiteur failliet is, kan het lonen om eens even goed onderzoek te (laten) doen naar de feitelijk beleidsbepaler. Uw vordering afboeken kan altijd nog.