Stel u gaat een tweedehands transportmiddel kopen, bijvoorbeeld een bus. Waar moet u dan op letten?

Op de koper –en zeker op de bedrijfsmatig handelend koper- rust een onderzoeksplicht. Dat betekent dat u vóór de koop het voertuig goed moet bekijken, dat u moet vragen naar de voertuigpapieren, de onderhoudshistorie en naar eventuele schades. Als u ten onrechte niets vraagt, dan draagt u het risico van gebreken.

De verkoper zal in het algemeen niet aansprakelijk zijn voor een gebrek dat de koper had kunnen zien. Met een zichtbaar gebrek zal al rekening zijn gehouden bij het bepalen van de (lagere) koopprijs. Discussies gaan daarom meestal over aansprakelijkheid voor verborgen gebreken.

Er zijn geen standaard eisen waar een tweedehands voertuig aan moet voldoen. Juristen hanteren het conformiteitsbeginsel: het gekochte moet voldoen aan de overeenkomst. Rechters kijken naar wat de verkoper gezegd heeft, naar wat de koper meldde met het gekochte te willen gaan doen en naar de in redelijkheid aan het gekochte te stellen eisen. Een busje uit de jaren ‘ 90 met 700.000 kilometer op de teller met zichtbare schade mag meer gebreken hebben dan een smetteloos busje uit 2013 met 20.000 kilometer.

Tenzij u het busje in de fabrieksgarantie bij de dealer koopt, doet u er goed aan de advertentie te bewaren, naar alle papieren te vragen en uw aankoop te laten onderzoeken door een deskundige. U kunt een positief keuringsrapport als ontbindende voorwaarde opnemen.

Stel nu dat voertuig kort na aflevering niet goed blijkt of anderszins niet aan uw verwachtingen voldoet. Wat dan?

Belangrijk is om niet te lang te wachten met een reactie per brief of fax. Ook al zijn uw klachten gegrond: als u niet tijdig klaagt (‘reclameren’) dan bent u rechteloos en zult u een procedure bij de rechter keihard verliezen. Wij hebben al diverse zaken gewonnen door te stellen dat de koper niet tijdig geklaagd heeft. Als de koper het tegendeel niet kan bewijzen, mag hij de overeenkomst niet ontbinden en kan hij de herstelkosten niet op de verkoper verhalen.

Wat is nu een redelijke termijn om te klagen? Bij consumentenkoop geldt een termijn van 2 maanden na de ontdekking van het gebrek. Voor de zakelijke koper geldt geen vaste wettelijke reclametermijn, maar een ‘redelijke’ termijn. Als de verkoper zijn Algemene Voorwaarden van toepassing heeft verklaard, dan staat daarin meestal binnen hoeveel dagen u moet reclameren, en hoe u dat moet doen. Kijk dus in de algemene voorwaarden en reageer bewijsbaar. Dus niet alleen: bellen/langs gaan, maar per aangetekende brief, fax, of e-mail met ontvangstbevestiging.

In uw klachtbrief moet een ‘Ingebrekestelling’ staan. Dat betekent dat u zo exact mogelijk vermeldt wat de gebreken zijn en dat u de leverancier een uiterste termijn geeft waarbinnen hij de gebreken moet herstellen of alsnog deugdelijk moet leveren.

Als u de verkoper liever niet direct een aangetekende brief wilt sturen kunt u mondeling klagen en afspreken dat u uw klacht nog even schriftelijk zult bevestigen.

Als teleurgestelde koper heeft u een paar acties:

• Als u de koopsom nog niet betaald heeft, kunt u betaling (gedeeltelijk) opschorten. Let op: het niet betaalde bedrag moet in verhouding staan tot de ernst van het gebrek.
  
• U kunt eisen dat de verkoper alsnog goed levert, bijvoorbeeld door het gebrek te herstellen.
  
• Als de verkoper niet alsnog wil of kan nakomen kunt u de koopovereenkomst geheel of gedeeltelijk ontbinden. Ontbinding leidt tot ongedaanmakingsverplichting: u moet het gekochte teruggeven en de verkoper moet de koopsom terugbetalen. In sommige gevallen is de verkoper ook aansprakelijk voor de schade u door de gebrekkige levering en de ontbinding heeft geleden.

Maar nogmaals: u heeft pas recht op ontbinding en schadevergoeding als u tijdig heeft geklaagd en de verkoper in gebreke heeft gesteld.