Tienduizenden mkb-ondernemers zitten in ernstige problemen doordat hun marges onder druk staan en hun klanten niet op tijd betalen. Sinds het begin van de bankencrisis zijn veel banken hun portefeuilles aan het opschonen. Niet omdat zij dat zelf zo graag willen, maar omdat zij vanuit Europa en de AFM daartoe gedwongen worden. Steeds meer ondernemers zitten bij de afdeling bijzonder beheer, dat vaak eindigt in een faillissement.

Er zijn vele voorbeelden bekend waarbij een krediet lichtzinnig wordt opgezegd, of er met opzegging wordt gedreigd bijvoorbeeld om rentes te verhogen of voorwaarden te veranderen. Veel ondernemers voelen zich in het nauw gedreven. Voor een verlieslatende onderneming is het namelijk lastig om naar een andere bank over te stappen. Daarom accepteren zij vaak alle nieuwe voorwaarden, of verzwijgen zij problemen voor de bank.

Om met dat laatste te beginnen: doe dat niet. Als u bewust onjuist informatie geeft handelt u onrechtmatig en loopt u de kans dat u in privé zou kunnen opdraaien voor het financieringstekort. De bank weet precies hoeveel er bij u in en uit gaat en heeft vaak een beter beeld van de onderneming dan de ondernemer zelf. Wees dus open en eerlijk.

Een bank mag het krediet namelijk niet zomaar opzeggen. En ook de afdeling Bijzonder Beheer kan niet zomaar alles doen.

Over het beëindigen van kredieten staat niet veel in de wet, maar volgens vaste rechtspraak geldt de zorgplicht van een bank ook richting de zakelijke klanten. Die zorgplicht brengt niet alleen plichten bij het aangaan van een overeenkomst (goed adviseren) maar ook bij de beëindiging daarvan.

Als een bank een krediet te lichtvaardig opzegt, pleegt zij wanprestatie jegens de klant en handelt zij onrechtmatig jegens derden. Jammer genoeg zijn er nog geen keiharde richtlijnen waaraan de rechter kan toetsten. Een rechter gaat daarom kijken naar alle omstandigheden en maakt steeds een individuele beoordeling.

Voor kredietrelaties geldt dat de bank een voldoende zwaarwegende grond voor opzegging moet hebben. Voorts geldt dat de er voor de bank geen minder ingrijpende maatregelen meer mogelijk zijn.

Daarnaast zal de rechter de wederzijdse belangen van partijen meewegen. De bank zal moeten onderbouwen waarom van haar niet verlangd kan worden de relatie voort te zetten, de klant zal moeten onderbouwen welke gevolgen een opzegging van het krediet voor hem heeft en welke opties hij heeft om een faillissement te voorkomen.

De rechter zal bij zijn beoordeling ook naar uw opstelling richting de bank kijken: een bedrijf dat al langer klant is, zijn verplichtingen altijd netjes is nagekomen en de problemen tijdig zelf heeft aangekaart, zal eerder worden beschermd dan een passieve klant waar het al langer rommelt. Daarnaast kijkt een rechter ook naar de toekomst: de ernst van de achterstand, de waarde van uw zekerheden en de kans dat uw onderneming het met een reorganisatie gaat redden. Tot slot geldt dat als de bank wil opzeggen, men u daar tijdig van op de hoogte moet stellen en dat Bijzonder Beheer heeft geprobeerd om het tij nog te keren.

Als u iets tegen een dreigende opzegging wilt ondernemen, moet u niet af gaan zitten wachten. Zoals dat in andere juridische kwesties ook geldt: neem zelf initiatief. Leg een gedetailleerd dossier aan van wat er is gebeurd en wie wat heeft gedaan. Als u een goed dossier heeft kunt u de bank wellicht nog op andere gedachten brengen en –als dat niet lukt- bij de rechter de opzegging tegen houden of ongedaan maken.